10 thg 8, 2007

Dự thảo quy chế băng đĩa
Thành kính phân ưu cho dân ghiền nhạc


Trong nhiều entries viết về văn hóa nghệ thuật, chúng tôi đã liên tục chỉ ra lối hành xử vô văn hóa của các cán bộ quản lý văn hóa tại Việt Nam, đặc biệt là Mr. Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD) Lê Ngọc Cường. Có lẽ năm 2007 là năm mà Cục này có nhiều văn bản khiến dân chúng té ghế nhất. Từ việc cấm ca sĩ ngoáy mông với biên độ quá 5cm, cấm ngoáy quá 1 lần/phút đến chuyện cấm sinh viên đi biểu diễn tại quán bar, phòng trà, cấm các hãng phim đưa nhạc "trước 75" vào phim mà chưa xin phép...

Lý giải cho hàng loạt công văn cấm này, người thì bảo vì đó là lối làm việc "kiểu Việt Nam" - không quản được thì cấm. Người khác bảo là vì lâu rồi không ai thèm đếm xĩa gì đến cái Cục NTBD của Mr. Cường nên anh ấy... giận, nhắc nhở mọi người phải nhớ đến anh, lăng-xê anh lên báo. Và hẳn là vì 600 tờ báo trong nước lăng-xê anh chưa đủ đô nên mới đây, sau khi Bộ Văn hóa - Thông tin được đổi thành Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, Cục NTBD nhà anh lại trình thêm cho cấp trên một cái dự thảo nữa mà nghe xong bạn sẽ phải té ghế 2 lần - Dự thảo quy chế băng đĩa.

Nói bạn phải té ghế 2 lần là vì cái dự thảo này đã tích hợp hai thứ làm một. Cái thứ nhất là "Ca từ gây sốc" (Đã được nhắc trong Công văn 688/NTBD khiến dân chúng shock một lần) và cái thứ hai là "Hình ảnh phản cảm".

Ca từ gây sốc và hình ảnh phản cảm là gì? Nếu bạn còn chưa rõ hoặc muốn biết khái niệm của bạn có tương đồng với nhà quản lý hay không thì xin mời nghe định nghĩa của Mr. Trưởng phòng quản lý tổ chức biểu diễn ca nhạc và băng đĩa sân khấu, ca nhạc (Cái tên phòng dài sọc. Đọc mỏi miệng quá!) Phạm Đình Thắng (Thuộc Cục NTBD) như sau: "Ca từ gây sốc là những ca từ không có tính văn học, không có nội dung giáo dục, đi ngược lại những giá trị đạo đức, truyền thống của dân tộc. Hình ảnh phản cảm là những hình ảnh thể hiện bạo lực, khêu gợi dục tính, các hình ảnh có hành vi ngược với những chuẩn mực về thuần phong mĩ tục của dân tộc".

First thing first! Chúng ta hãy thử xét các khái niệm này theo Từ điển học (Lexicography) trước đã. Cứ theo như định nghĩa của Mr. Thắng thì...

Ca từ gây sốc
  1. ca từ không có tính văn học
  2. ca từ không có nội dung giáo dục
  3. ca từ đi ngược lại những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc

Hình ảnh phản cảm
  1. hình ảnh thể hiện bạo lực
  2. hình ảnh khiêu gợi dục tính
  3. hình ảnh có hành vi đi ngược lại với những chuẩn mực về thuần phong mỹ tục của dân tộc

Dựa trên hai định nghĩa này của Mr. Thắng, chúng tôi khẳng định Mr. Phạm Đình Thắng không hề biết cách định nghĩa một khái niệm. Bằng chứng là ông định nghĩa khái niệm bằng một khái niệm khác quá mơ hồ và không thể minh xác.

Thế nào là ca từ không có tính văn học và ca từ có tính văn học? Không biết! Không ai biết cả! Không ai có thể trả lời câu đó trừ các nhà quản lý văn hóa Việt Nam (nhưng không bao giờ trả lời). Vậy thì chúng ta chỉ còn cách... suy diễn rằng ca từ có tính văn học là ca từ có các cụm từ mà văn học xác nhận là cụm từ đẹp. Chẳng hạn như là "thuyền viễn xứ", "trăng sơn cước", "bóng ngả chiều tà", "bên cầu dệt lụa"... Còn như nói "Em yêu anh" là không được vì... ai lại nói thẳng thế. Phải nói là "Tình em dành cho anh như biển với thuyền" hay "Kiếp sống này vô nghĩa khi thiếu anh". Ấy chết! Không được! Kiếp sống này vô nghĩa khi thiếu anh sẽ bị ghép cho cái tội là "hát như nói" và sẽ lại bị xếp vào nhóm gây sốc cho xem.

Ca từ có nội dung giáo dục là thế nào? Biết chết liền! Mà giáo dục là giáo dục cái gì? Giáo dục là giáo dục ai đây? Giáo dục nhân dân về đạo đức cách mạng? Hay là giáo dục quần chúng phải trung thành với Đảng? Rồi giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc là cái gì? Ai đặt ra? Gồm những giá trị nào? Ai công nhận nó là truyền thống? Không ai biết cả. Nghĩa là không ai có thể làm đúng theo quy định cả trừ khi... biết điều với nhà quản lý, kiểm duyệt.

Hình ảnh thể hiện bạo lực là hình ảnh gì? Hai người đánh nhau là thể hiện bạo lực phải không? Đúng rồi! Thế thì video clip ca nhạc "Giải phóng miền Nam" có hình bộ đội xung phong bắn giết có gọi là hình ảnh thể hiện bạo lực không? Nó sẽ được duyệt hay là bị cắt bỏ? Hình ảnh khiêu gợi dục tính là hình ảnh ra sao? Clip "We will rock you" với ba nàng "công chúa" gồm Britney Spears, Pink, Beyoncé Knowles mặc trang phục dũng sĩ giác đấu nhìn có "hot" không? Có khiêu gợi dục tính không? Nè bạn, nói cho thật lòng. Có không? Thế thì cũng không được rồi!

Rồi hình ảnh nào là hình ảnh có hành vi đi ngược lại chuẩn mực về thuần phong mỹ tục của dân tộc? Thuần phong mỹ tục của dân tộc gồm những gì? Có hành vi là sao?

Chưa hết đâu! Không chỉ cấm phát hành, xuất khẩu, nhập khẩu, lưu hành, băng đĩa có ngôn từ hình ảnh không lành mạnh mà Cục NTBD còn cấm việc sử dụng ca khúc chưa được phép phổ biến; chương trình có nghệ sĩ, diễn viên vị cấm biểu diễn.

Thế là xong rồi! Sắp tới đây, chúng ta sẽ tha hồ được xem các video clip đậm đà bản sắc dân tộc với các ca sĩ mặc áo dài khăn đóng, ngồi đánh đàn tỳ bà, sẽ được nghe những ca khúc ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, ca ngợi truyền thống cách mạng vẻ vang... Mấy em ca sĩ hot hot như Sakira, Beyoncé, Lee Hyori... sẽ phải biến khỏi thực đơn âm nhạc của ta vì đã bị cấm nhập khẩu hết rồi. Muốn coi thì đi mua đĩa lậu đi nhé!

Không có nhận xét nào: